Từ khóa: quyền và nghĩa vụ thi hành án

Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự

Thi hành án dân sự là giai đoạn nhằm đảm bảo bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật được thực thi trên thực tế. Tuy nhiên, trong thực tế, các bên trong vụ việc thi hành án có thể thay đổi do nhiều lý do khác nhau như chết, chuyển nhượng, chia tách, sáp nhập doanh nghiệp… Trong những trường hợp đó, việc chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án là đóng vai trò quan trọng. Theo đó thông qua bài viết này, TNTP sẽ gửi đến quý bạn đọc phân tích về chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự.

1. Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án là gì

• Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự là việc chuyển quyền và nghĩa vụ từ một cá nhân hoặc tổ chức (người được thi hành án hoặc người phải thi hành án ban đầu) sang một chủ thể khác thực hiện tiếp các quyền hoặc nghĩa vụ liên quan đến bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Việc chuyển giao này có thể phát sinh do các yếu tố như: thừa kế, tổ chức lại doanh nghiệp (chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, giải thể), chuyển nhượng nghĩa vụ hoặc quyền yêu cầu thi hành án, hoặc do thỏa thuận dân sự.
• Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án không làm thay đổi bản chất của nghĩa vụ phải thực hiện mà chỉ thay đổi chủ thể thực hiện quyền hoặc nghĩa vụ đó trong quá trình thi hành án.

2. Các trường hợp chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án

Việc chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự được quy định tại Điều 54 Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) và theo quy định tại Bộ luật Dân sự cũng như Luật Doanh nghiệp. Theo đó, các trường hợp chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự bao gồm:

• Trường hợp hợp nhất hoặc sáp nhập: Tổ chức mới có trách nhiệm tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ thi hành án của tổ chức cũ, trừ khi pháp luật có quy định khác.
• Trường hợp chia hoặc tách tổ chức: Quyết định chia, tách phải xác định rõ tổ chức hoặc cá nhân kế thừa quyền và nghĩa vụ thi hành án. Nếu quyết định không nêu rõ, các tổ chức mới sẽ phải liên đới thực hiện nghĩa vụ thi hành án của tổ chức bị chia, tách.
• Trường hợp giải thể: Cơ quan có thẩm quyền quyết định giải thể phải thông báo trước cho cơ quan thi hành án dân sự. Trường hợp quyền, nghĩa vụ thi hành án của tổ chức bị giải thể được chuyển giao cho tổ chức khác thì tổ chức mới tiếp tục thực hiện quyền, nghĩa vụ thi hành án. Trường hợp tài sản không còn do giải thể trái pháp luật thì cơ quan giải thể phải chịu trách nhiệm tương ứng..

Cơ quan thi hành án dân sự, người được thi hành án, người có quyền, nghĩa vụ liên quan có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định giải thể theo quy định của pháp luật.

• Trường hợp phá sản: Quyền và nghĩa vụ thi hành án được xử lý theo quy định của pháp luật về phá sản, trong đó thực xử lý theo quy trình gồm: Xác định tiền lãi đối với khoản nợ; Xử lý khoản nợ có bảo đảm; và Xác định thứ tự phân chia tài sản.
• Trường hợp chuyển đổi loại hình doanh nghiệp: Công ty chuyển đổi chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty được chuyển đổi.
• Trường hợp cá nhân chết: Quyền và nghĩa vụ thi hành án được chuyển giao cho người thừa kế theo quy định về thừa kế trong Bộ luật Dân sự. Theo đó người thừa kế hoặc người quản lý di sản của người phải thi hành án thực hiện nghĩa vụ thi hành án của người phải thi hành án để lại.
• Trường hợp đương sự thỏa thuận về việc chuyển giao quyền, nghĩa vụ về thi hành án cho người thứ ba: Người thứ ba sẽ trở thành chủ thể có quyền, nghĩa vụ thi hành án. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 15 Nghị định 62/2015/NĐ-CP việc thỏa thuận phải được lập thành văn bản. Tuy nhiên, trường hợp người được thi hành án chuyển giao quyền thì không cần có sự đồng ý của người phải thi hành án, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Nhưng người phải thi hành án chuyển giao nghĩa vụ thi hành án cho người thứ ba thì phải được sự đồng ý của người được thi hành án.

3. Hệ quả pháp lý của việc chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án

• Cá nhân, tổ chức nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ sẽ trở thành người được thi hành hoặc người phải thi hành. Tổ chức, cá nhân được chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án có quyền làm đơn yêu cầu thi hành án
• Cơ quan thi hành án dân sự sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ và xác minh việc chuyển giao hợp pháp, sẽ ra quyết định xác nhận việc chuyển giao quyền, nghĩa vụ thi hành án và tiếp tục tổ chức thi hành án theo quy đúng quy định.

Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự không chỉ là cơ chế pháp lý bảo đảm cho việc thi hành bản án được chính xác, hiệu quả, mà còn là biện pháp hạn chế việc lợi dụng các biến động pháp nhân hoặc nhân thân để tránh nghĩa vụ pháp lý. Đối với người tham gia thi hành án, việc nắm vững quy định này giúp bảo về quyền lợi và hạn chế tranh chấp phát sinh không cần thiết.

Trên đây là bài viết “Chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án dân sự” mà TNTP gửi đến Quý độc giả. TNTP hi vọng bài viết này giúp ích cho Quý độc giả.

Trân trọng,