Author: Nguyen Thuc Anh

Tại Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV ngày 17 tháng 6 năm 2020, Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư số 61/2020/QH14. Trong đó, Luật Đầu tư đã có nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung, cải tiến so với Luật Đầu tư năm 2014. Đặc biệt, một nội dung mà cộng đồng xã hội rất quan tâm trong Luật Đầu tư 2020 (có hiệu lực ngày 01/01/2021 sắp tới) là việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc rằng liệu việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ có ảnh hưởng đến hoạt động thu hồi nợ của công ty luật hay không và trên thực tế, sau khi Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực thì cách để thu hồi nợ hiệu quả nhất đối với các cá nhân, doanh nghiệp là gì? Để giải đáp vấn đề này, TNTP xin chia sẻ những ý kiến pháp lý xung quanh việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ trong Luật Đầu tư 2020.

Kinh doanh dịch vụ đòi nợ là gì?

Ngành nghề kinh doanh dịch vụ đòi nợ được quy định tại Nghị định số 104/2007/NĐ-CP ngày 14 tháng 06 năm 2007 “Về kinh doanh dịch vụ đòi nợ”. Theo đó, có thể hiểu kinh doanh dịch vụ đòi nợ là việc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ đại diện cho chủ nợ hoặc khách nợ để thực hiện các hoạt động dịch vụ đòi nợ theo quy định bao gồm: xác định các khoản nợ, đôn đốc khách nợ trả nợ, thu nợ; biện pháp xử lý với chủ nợ; tư vấn pháp luật cho chủ nợ hoặc khách nợ về việc xác định nợ, biện pháp, quy trình, thủ tục xử lý nợ, …

Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ và công ty luật đại diện khách hàng giải quyết tranh chấp về khoản nợ có giống nhau không?

Nếu chỉ nhìn qua, nhiều người sẽ nghĩ rằng doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ và việc công ty luật đại diện khách hàng giải quyết các tranh chấp về khoản nợ là giống nhau bởi dịch vụ đòi nợ và giải quyết tranh chấp về khoản nợ đều có một số điểm chung như sau:

– Khoản nợ phát sinh từ hợp đồng vay dân sự hoặc từ hoạt động kinh doanh, thương mại.

– Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ và Công ty luật đều đại diện cho khách hàng (Chủ nợ hoặc Khách nợ) làm các cách để thu hồi nợ hoặc có biện pháp xử lý đối với Chủ nợ (khách hàng là Khách nợ).

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, hoạt động đòi nợ của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ và hoạt động đại diện khách hàng giải quyết tranh chấp về các khoản nợ của Công ty luật là không giống nhau:

Như vậy, hoạt động dịch vụ đòi nợ của Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ và hoạt động đại diện giải quyết tranh chấp về các khoản nợ của Công ty luật là không giống nhau. Việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ không gây ảnh hưởng đến bất kỳ hoạt động dịch vụ pháp lý nào của Công ty luật.

Các biện pháp thu hồi nợ sau khi Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực là gì?

Luật Đầu tư 2020 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2021 sắp tới và căn cứ vào Điều 6 Luật Đầu tư 2020, hoạt động dịch vụ đòi nợ sẽ bị cấm kinh doanh. Do đó, các chủ nợ có thể lựa chọn hai phương án để xử lý khoản nợ:

– Chuyển nhượng quyền đối với khoản nợ (hay bán khoản nợ). Bằng cách này, chủ nợ có thể thu hồi được một phần giá trị của khoản nợ và không cần phải lo lắng về các biện pháp đôn đốc, thúc giục các bên nợ trả nợ. Tuy nhiên, chủ nợ cần lưu ý rằng đối với các khoản nợ khó đòi thì khả năng có thể chuyển nhượng quyền đối với khoản nợ là khá thấp và giá trị chuyển nhượng sẽ không mang lại lợi ích cho chủ nợ.

– Sử dụng dịch vụ pháp lý của luật sư: Như đã phân tích ở trên, việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ không làm ảnh hưởng đến dịch vụ pháp lý của Công ty luật, trong đó bao gồm việc đại diện cho khách hàng thương lượng với các bên nợ và tham gia tố tụng tại Trọng tài hoặc Tòa án để yêu cầu bên nợ thanh toán trả nợ. Ngoài ra, do tâm lý ngại kiện tụng của các bên nên khi có sự tham gia của luật sư trong quá trình tố tụng, các bên nợ thường không thể chây ỳ, trốn tránh nghĩa vụ được nữa và do đó khả năng thu hồi khoản nợ thành công sẽ cao hơn.

Với kinh nghiệm giải quyết tranh chấp và thu hồi nợ lâu năm, TNTP nhận thấy phương án sử dụng dịch vụ pháp lý của luật sư là khả thi hơn. So với việc chuyển nhượng quyền đối với khoản nợ, chủ nợ phải chấp nhận rằng chỉ thu hồi được một phần khoản nợ và lỗ nhiều hơn lãi thì việc thuê luật sư sẽ có thể thu hồi được nhiều hơn. Nếu thu hồi nợ thành công thì chủ nợ không chỉ thu hồi lại được khoản nợ ban đầu mà còn thu hồi được cả lãi. Do đó, chủ nợ nên cân nhắc kỹ các biện pháp thu hồi nợ để có thể thu về lợi ích cao nhất.

Trên đây là những chia sẻ pháp lý của TNTP về vấn đề cấm kinh doanh dịch vụ thu hồi nợ. Mong rằng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng.

Có thể bạn quan tâm đến: Hướng dẫn khởi kiện cho doanh nghiệp tại tòa án

Tham gia vào group của TNTP NGAY TẠI ĐÂY để trao đổi thêm nhiều kiến thức về Giải Quyết Tranh Chấp và Thu Hồi Nợ:

Công ty Luật TNHH Quốc tế TNTP và Các Cộng sự

Tầng 4 số 200 phố Nguyễn Lương Bằng, Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư Nguyễn Thanh Hà

Email: ha.nguyen@tntplaw.com

Hoạt động cho vay tín chấp đã xuất hiện từ lâu và nằm dưới sự điều chỉnh của pháp luật. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, việc cho vay tín chấp đã có nhiều biến tướng làm ảnh hưởng xấu tới ngành tiền tệ – tài chính. Cụ thể, có một số công ty tài chính đã cho tổ chức, cá nhân vay tín chấp. Tuy nhiên, khi đến hạn thanh toán mà người vay không trả được nợ thì các công ty này lại gọi điện cho những người quen của người vay để giục trả nợ thay mặc dù họ không phải là người vay và cũng không bảo lãnh việc thực hiện nghĩa vụ cho bên vay. Như vậy, việc các công ty tài chính khủng bố, gọi điện tới những người quen biết với bên vay để đòi nợ có hợp pháp hay không? Nếu không hợp pháp thì hành vi được coi là quấy rối để đòi nợ sẽ bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật? Bài viết “Bị khủng bố, quấy rối để đòi nợ. Lúc này nên làm gì?” sẽ trả lời những câu hỏi trên.

Khái niệm vay tín chấp

Trong hoạt động ngân hàng – tài chính, vay tín chấp được hiểu là hình thức vay vốn không cần tài sản bảo đảm. Các tổ chức tín dụng sẽ dựa vào uy tín và mức thu nhập của người vay để cho vay. Ví dụ, các điều kiện đối với người vay tín chấp thường được quy định như sau:

• Uy tín của khách hàng: thể hiện qua hộ khẩu thường trú, địa vị xã hội, chức vụ trong công ty, nơi công tác, …
• Độ tuổi: trong độ tuổi lao động
• Thu nhập: Từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng/tháng trở lên, có hợp đồng lao động, sao kê lương hoặc xác nhận lương hàng tháng, …

Với điều kiện cho vay như trên, có thể thấy việc cho vay tín chấp chủ yếu áp dụng cho khách hàng là cá nhân, số tiền giải ngân không quá lớn và mục đích vay thường dành cho tiêu dùng, sinh hoạt.

Công ty tài chính có được gọi điện thúc giục, quấy rối những người quen biết với bên vay để đòi nợ không?

Trên thực tế, có nhiều trường hợp công ty tài chính cho vay tín chấp nhưng đến hạn người vay không trả. Khi đó, ngân hàng, công ty tài chính không gọi điện yêu cầu người vay trả tiền mà liên hệ với những người quen biết với người vay để yêu cầu trả hộ. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc của những người quen biết với người vay mà còn trái với quy định của pháp luật.

Cụ thể, Khoản 7 Điều 1 Thông tư số 18/2019/TT-NHNN Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 43/2016/TT-NHNN ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính (“Thông tư 18”) quy định như sau:

• Công ty tài chính phải có biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ phù hợp với đặc thù của khách hàng, quy định của pháp luật và không bao gồm biện pháp đe dọa đối với khách hàng.
• Số lần nhắc nợ tối đa là 05 lần/ngày, hình thức nhắc nợ, thời gian nhắc nợ do các bên thỏa thuận nhưng phải trong khoảng thời gian từ 7 giờ đến 21 giờ.
• Không nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ của khách hàng đối với tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ cho công ty tài chính, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
• Bảo mật thông tin khách hàng theo quy định của pháp luật.

Như vậy, với quy định trên, từ ngày 01/01/2020, các công ty tài chính không được gọi điện, cho những người quen biết với bên vay giục trả nợ thay bởi họ không có nghĩa vụ trả nợ cho công ty tài chính. Ngoài ra, các hành động như gọi điện quá nhiều lần một ngày, đe dọa, đăng tải những hình ảnh, thông tin cá nhân của bên vay và những người quen biết với bên vay để xúc phạm, bôi nhọ danh dự nhằm ép bên vay và những người quen biết với bên vay phải trả nợ cũng là bất hợp pháp.

Công ty gọi điện, quấy rối những người quen biết với bên vay để đòi nợ bị xử lý như thế nào?

Căn cứ vào Điểm e Khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử (“Nghị định 15”), cá nhân, tổ chức sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật.

Do các công ty tài chính đã sử dụng các thông tin của người vay trong hợp đồng vay để thúc giục người quen của bên nợ trả thay nên điều này được coi là sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân sai mục đích theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, việc sử dụng các thông tin của người vay mà không có sự đồng ý của người đó cũng vi phạm quy định nêu trên.

Như vậy, công ty tài chính có hành vi gọi điện, quấy rối những người quen biết với bên vay để đòi nợ có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.

Người bị quấy rối, gọi điện giục nợ cần phải làm gì?

Khi bị các công ty tài chính gọi điện liên tục đòi trả nợ, căn cứ vào Khoản 15 Điều 1 Thông tư 18, người bị quấy rối có thể thực hiện các hành vi sau:

• Cách 1: Soạn Đơn khiếu nại gửi tới công ty tài chính đã quấy rối, gọi điện giục nợ để khiếu nại về biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ, về đòi tiền cá nhân, tổ chức không có nghĩa vụ trả nợ.
• Cách 2: Gửi Đơn báo cáo tới cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng hoặc các Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố để kiến nghị giải quyết hành vi vi phạm pháp luật của công ty tài chính.

Trên đây là những chia sẻ pháp lý về hành vi gọi điện, quấy rối giục nợ của công ty tài chính đối với người vay và những người quen biết với người vay. Từ ngày 01/01/2020, Thông tư số 18/2019/TT-NHNN có hiệu lực pháp luật. Do đó, các công ty tài chính cần phải thận trọng và có những biện pháp hợp lý để yêu cầu người vay trả nợ theo quy định của pháp luật.

Trên đây là bài viết “Bị khủng bố quấy rối để đòi nợ”. Hy vong bài viết này có ích cho độc giả

Trân trọng.

Có thể bạn quan tâm đến: Những lưu ý khi thương lượng để giải quyết tranh chấp

Công ty Luật TNHH Quốc tế TNTP và Các Cộng sự

Tầng 4 số 200 Phố Nguyễn Lương Bằng, Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư Nguyễn Thanh Hà

Email: ha.nguyen@tntplaw.com