Trong hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp, khi đối tượng mua bán là các doanh nghiệp thì nhiều người thường nghĩ rằng nghĩa vụ thanh toán khoản nợ chỉ thuộc về doanh nghiệp mà không liên đới đến trách nhiệm cá nhân của những người điều hành doanh nghiệp đó. Tuy nhiên trên thực tế tùy vào từng trường hợp cụ thể mà chủ doanh nghiệp sẽ phải thanh toán khoản nợ bằng chính nguồn tiền của mình. Trong bài viết sau, luật sư của TNTP sẽ đưa ra quan điểm về việc: “Chủ doanh nghiệp có phải chịu trách nhiệm với nợ doanh nghiệp hay không?”
1. Các khoản nợ gắn với chủ thể là doanh nghiệp
Theo quy định tại Luật thương mại 2005, khi các bên giao kết hợp đồng trong hoạt động thương mại thì bên bán hàng hóa/ bên cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho bên mua/ bên sử dụng dịch vụ và nhận thanh toán; bên mua hàng hóa/ bên sử dụng dịch vụ có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hoá theo thỏa thuận, hoặc sau khi đã hoàn tất sử dụng dịch. Theo đó, nghĩa vụ thanh toán khoản nợ sẽ thuộc về bên mua hàng hóa/ bên sử dụng dịch vụ tương ứng với giá trị hàng hóa hoặc dịch vụ tại Hợp đồng/ thỏa thuận trước đó. Như vậy, nếu doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thanh toán các giá trị hàng hóa, dịch vụ này đúng hạn đã cam kết thì đây sẽ là các khoản nợ gắn với chủ thể là doanh nghiệp.
Ngoài các khoản nợ do doanh nghiệp mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ thì còn một khoản nợ gắn với chủ thể là doanh nghiệp khác là các khoản tiền vay của các tổ chức tín dụng hoặc từ các cá nhân, tổ chức khác. Các khoản nợ này thường phát sinh bởi các hợp đồng vay với mục đích phục vụ các hoạt động nhất định của doanh nghiệp. Khi đó, chủ thể có nghĩa vụ thanh toán sẽ là doanh nghiệp với xác nhận của người đại diện hoặc được ủy quyền của doanh nghiệp đó.
2. Trách nhiệm thanh toán khoản nợ của doanh nghiệp?
a) Các trường hợp Chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ doanh nghiệp
– Theo quy định tại Điều 177 Luật Doanh nghiệp 2020, các thành viên hợp danh là cá nhân phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công ty hợp danh, bao gồm nghĩa vụ thanh toán khoản nợ doanh nghiệp.
– Ngoài ra, theo định tại Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020, Doanh nghiệp tư nhân cũng là loại hình doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm cả các nghĩa vụ thanh toán khoản nợ doanh nghiệp.
Như vậy theo quy định của pháp luật, có hai loại hình doanh nghiệp là Công ty hợp danh và Doanh nghiệp tư nhân mà khi đó chủ doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm vô hạn về các nghĩa vụ thanh toán khoản nợ của doanh nghiệp. Đây là lý do tại sao các loại hình doanh nghiệp này thường ít được những nhà đầu tư lựa chọn để thành lập doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh.
b) Các trường hợp chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm hữu hạn đối với các khoản nợ.
– Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, các loại hình doanh nghiệp còn lại bao gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viêc, Công ty trách nhiệm hữu hạn từ hai thành viên trở lên; và Công ty cổ phần đều quy định tính chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi phần vốn góp, vốn điều lệ của doanh nghiệp.
– Trong các loại hình doanh nghiệp trên, trường hợp doanh nghiệp phát sinh các khoản nợ trong hoạt động kinh doanh của mình thì chủ doanh nghiệp sẽ chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn, cụ thể là trong phạm vi phần vốn góp, vốn điều lệ của doanh nghiệp. Nói cách khác, trong các trường hợp này thì các khoản nợ của doanh nghiệp sẽ chỉ được thanh toán bằng tài sản của doanh nghiệp hoặc nguồn thu của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, chủ doanh nghiệp sẽ không phải chịu trách nhiệm thanh toán các khoản nợ này bằng tài sản cá nhân của mình.
Đây là lý do chính khiến các loại hình Công ty trách nhiệm hữu hạn và Công ty cổ phần được các nhà đầu tư lựa chọn để tham gia hoạt động kinh doanh vì tính chịu trách nhiệm thấp. Tuy nhiên chính các loại hình công ty này thường dễ phát sinh nhiều khoản nợ xấu khó thu hồi vì khi doanh nghiệp không còn khả năng thanh toán thì không có cách nào để chủ nợ có thể thu hồi được khoản nợ vì chủ doanh nghiệp và những người tham gia góp vốn sẽ không phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với các khoản nợ của doanh nghiệp.
Trên đây là bài viết của luật sư TNTP về chủ đề: Chủ doanh nghiệp có phải chịu trách nhiệm với nợ doanh nghiệp không? Mong rằng bài viết này đem lại giá trị cho hoạt động của các doanh nghiệp.
Trân trọng,
