Nhập, tách vụ án dân sự theo quy định của pháp luật Việt Nam

10 December, 2025 | TNTP LAW | Kiến Thức Pháp Luật

Trong quá trình thụ lý và giải quyết tranh chấp dân sự, việc nhập hoặc tách vụ án là thủ tục tố tụng giúp đảm bảo tính hiệu quả và bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của các bên. Việc xác định đúng đắn các vấn đề liên quan đến nhập hoặc tách vụ án dân sự có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật về nhập, tách vụ án dân sự theo quy định Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 (“BLTTDS”).

1.Khái niệm nhập, tách vụ án dân sự

Vụ án dân sự là các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ giữa các đương sự phát sinh từ quan hệ pháp luật dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động được Tòa án xem xét và thụ lý giải quyết thông qua thủ tục tố tụng dân sự.

Nhập vụ án dân sự là việc Tòa án gộp hai hoặc nhiều vụ án đã được thụ lý độc lập thành một vụ án để giải quyết theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

Tách vụ án dân sự là việc Tòa án giải quyết các yêu cầu khác nhau trong một vụ án thành hai hoặc nhiều vụ án độc lập theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

2.Điều kiện nhập vụ án dân sự

Khoản 1 Điều 42 BLTTDS quy định Toà án nhập hai hay nhiều vụ án mà Toà án đó đã thụ lý riêng biệt thành một vụ án để giải quyết nếu việc nhập và việc giải quyết trong cùng một vụ án đảm bảo đúng pháp luật, theo đó điều kiện nhập vụ án dân sự cụ thể như sau:

Thời điểm nhập vụ án dân sự là sau khi có hai hay nhiều vụ án độc lập đã được Tòa án thụ lý trước đó.
Điều kiện về chủ thể: Chủ thể trong vụ án sau khi được nhập phải đảm bảo một trong các dạng: (i) một cá nhân, cơ quan, tổ chức kiện một hoặc nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức khác; hoặc (ii) nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức kiện một cá nhân, một cơ quan, một tổ chức khác.
Điều kiện về quan hệ pháp luật: Các quan hệ pháp luật tranh chấp trong các vụ án được nhập vào phải cùng loại quan hệ pháp luật tranh chấp hoặc có thể là nhiều quan hệ pháp luật tranh chấp có liên quan với nhau. Quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong cùng một vụ án được hiểu là khi việc giải quyết quan hệ pháp luật này yêu cầu phải giải quyết đồng thời quan hệ pháp luật khác hoặc các quan hệ pháp luật có cùng đương sự, về cùng loại tranh chấp quy định trong một điều luật tương ứng tại một trong các Điều 26, 28, 30, 32 BLTTDS.

3.Điều kiện tách vụ án dân sự

Khoản 2 Điều 42 BLTTDS quy định Toà án tách một vụ án có các yêu cầu khác nhau thành hai hoặc nhiều vụ án nếu việc tách và việc giải quyết các vụ án được tách bảo đảm đúng pháp luật, theo đó điều kiện tách vụ án dân sự cụ thể như sau:

Việc tách vụ án dân sự chỉ thực hiện khi vụ án có nhiều yêu cầu khác nhau của các đương sự. Thời điểm quyết định tách vụ án dân sự là sau khi Tòa án đã thụ lý vụ án hoặc tại phiên tòa.
Việc tách vụ án dân sự phải căn cứ vào phạm vi khởi kiện được quy định tại Điều 188 BLTTDS. Theo đó, tách vụ án dân sự được thực hiện khi các yêu cầu trong cùng một vụ án vượt quá phạm vi khởi kiện, không đảm bảo yếu tố “nhiều quan hệ pháp luật có liên quan”.
Bên cạnh đó, do yêu cầu bị tách thành vụ án độc lập có thể là yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập nên Tòa án chỉ tách vụ án nếu các yêu cầu không đáp ứng điều kiện để trở thành yêu cầu phản tố và yêu cầu độc lập. Nếu sau khi Tòa án đã thụ lý yêu cầu phản tố, yêu cầu độc lập của đương sự nhưng trong quá trình giải quyết Tòa án xét thấy không đủ các điều kiện của yêu cầu phản tố, yêu cầu độc lập theo quy định của pháp luật thì Tòa án phải tách các yêu cầu này thành vụ án khác để giải quyết. Vì vậy, việc tách vụ án cũng phải xem xét đến quy định về điều kiện thụ lý yêu cầu phản tố quy định tại Điều 200 BLTTDS và điều kiện thụ lý yêu cầu độc lập quy định tại Điều 201 BLTTDS.

4.Thẩm quyền quyết định việc nhập, tách vụ án dân sự

Khoản 3 Điều 42 BLTTDS không quy định cụ thể về thẩm quyền quyết định nhập hoặc tách vụ án dân sự mà chỉ quy định Toà án là cơ quan có thẩm quyền nhập hoặc tách vụ án dân sự để giải quyết.

Tuy nhiên, căn cứ khoản 1 Điều 47 BLTTDS, Chánh án của Toà án có quyền quyết định, tiến hành các hoạt động tố tụng dân sự theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. Nhập hoặc tách vụ án dân sự là một trong các hoạt động tố tụng dân sự được BLTTDS điều chỉnh. Ngoài ra, Chánh án là người quyết định phân công Thẩm phán thụ lý vụ việc dân sự, Thẩm phán giải quyết vụ việc dân sự. Do đó, Chánh án là người có thẩm quyền phù hợp nhất để đưa ra quyết định việc nhập hoặc tách các vụ án đã được thụ lý độc lập tại Toà án mình.

Trên đây là bài viết “Nhập, tách vụ án dân sự theo quy định của pháp luật Việt Nam” mà TNTP gửi tới Quý bạn đọc. Hy vọng bài viết hữu ích với những ai đang quan tâm tới vấn đề này.

Trân trọng,

Tin mới