Nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng
Nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Trong bối cảnh nhu cầu vay vốn ngày càng tăng, nợ tín dụng không chỉ xuất hiện ở khách hàng cá nhân mà còn ở các doanh nghiệp lớn (“Bên vay”). Điều này đặt ra câu hỏi: vì sao nợ xấu lại phát sinh trong quá trình tín dụng. Việc phân tích rõ nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng không chỉ giúp các tổ chức tín dụng kiểm soát nợ tốt hơn mà còn giúp Bên vay nâng cao ý thức tài chính, từ đó tăng cường tính bền vững trong các hoạt động tín dụng.
1.Các nguyên nhân dẫn đến nợ xấu trong hoạt động tín dụng
- Nguyên nhân phát sinh nợ xấu do Bên vay
Nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng do Bên vay chủ yếu bắt nguồn từ việc thu nhập cá nhân/doanh thu từ hoạt động kinh doanh không ổn định; sử dụng vốn sai mục đích; hoặc sự quản lý tài chính yếu kém. Trước hết, khi Bên vay là cá nhân hoặc doanh nghiệp có sự biến động về tài chính (ví dụ công việc thay đổi/thị trường kinh doanh không ổn định làm thu nhập cá nhân/doanh thu từ hoạt động kinh doanh sụt giảm) sẽ dễ dẫn đến việc chậm trả hoặc không trả được nợ. Không chỉ vậy, việc Bên vay sử dụng vốn vay sai mục đích – như dùng vốn tín dụng đầu tư vào các lĩnh vực rủi ro cao, tính thanh khoản thấp hoặc chi tiêu cá nhân vượt mức – cũng dẫn tới nguy cơ mất khả năng trả nợ. Cuối cùng, quản lý tài chính cá nhân hay dòng tiền của doanh nghiệp kém cũng là nguyên nhân phổ biến. Điều này thể hiện ở việc thiếu kế hoạch chi tiêu, không có quỹ khẩn cấp khi cần, vay nhiều khoản nhưng không sắp xếp thứ tự trả nợ, không đánh giá được lãi suất, thời hạn trả nợ…
- Nguyên nhân phát sinh nợ do các tổ chức tín dụng
Một số khoản nợ xấu trong hoạt động tín dụng xuất phát từ chính hoạt động của các tổ chức tín dụng. Thứ nhất có thể kể tới hoạt động thẩm định hồ sơ của Bên vay lỏng lẻo. Do môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, các tổ chức tín dụng có thể đơn giản hóa thủ tục cho vay, hạ thấp điều kiện vay hơn để thu hút khách hàng. Việc cho vay với những hồ sơ không được kiểm soát chặt chẽ từ ban đầu làm gia tăng đáng kể khả năng phát sinh nợ tín dụng. Thứ hai, nhiều tổ chức tín dụng thiếu các hệ thống quản lý rủi ro từ sớm, không phân bổ nguồn lực để đánh giá rủi ro thị trường, hoặc không có các mô hình dự báo rủi ro một cách khoa học. Công tác quản lý yếu kém còn thể hiện ở sự tập trung quá mức vào một tệp khách hàng nhất định, thiếu sự điều chỉnh danh mục tín dụng trước những diễn biến kinh tế bất lợi, từ đó dẫn tới phát sinh nợ trong hoạt động tín dụng.
- Nguyên nhân phát sinh nợ do biến động kinh tế – xã hội, thay đổi chính sách pháp luật
Nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng còn có nguồn gốc từ những yếu tố bên ngoài mà bản thân Bên vay hay tổ chức tín dụng khó kiểm soát. Một trong số đó là biến động kinh tế như suy thoái, lạm phát cao, hoặc giá cả nguyên liệu đầu vào đột ngột tăng. Điều này làm giảm sức chi trả và tăng khoản vay mượn, khiến Bên vay gặp khó khăn trong việc chi trả khoản vay. Bên cạnh đó, khi có thay đổi trong chính sách tín dụng, chính sách thuế,… nhưng Bên vay hoặc các tổ chức tín dụng không thích ứng kịp, các khoản vay có thể trở thành nợ xấu. Không chỉ vậy, dịch bệnh và thiên tai là các rủi ro khó lường trước nhưng có thể gây mất thu nhập, hủy hoại tài sản, gián đoạn hoạt động sản xuất kinh doanh của Bên vay. Những sự kiện này làm giảm khả năng trả nợ của Bên vay, khiến các tổ chức tín dụng gặp khó khăn khi xử lý và quá trình thu hồi khoản nợ.
2.Giải pháp
Như vậy, nợ xấu phát sinh trong hoạt động tín dụng do nhiều nhân chủ quan hoặc khách quan về như nêu trên. Nợ tín dụng không chỉ ảnh hưởng đến các tổ chức tín dụng và Bên vay mà còn tác động trực tiếp đến sự ổn định của nền kinh tế. Vì vậy, Bên vay cần nâng cao kỹ năng quản lý tài chính, lập kế hoạch chi trả khoản vay hợp lý; đồng thời các tổ chức tín dụng cần thắt chặt khâu thẩm định, giám sát việc sử dụng vốn vay và áp dụng cơ chế cảnh báo sớm đối với những khoản vay tiềm ẩn rủi ro trở thành nợ xấu. Trong trường hợp phát sinh nợ quá hạn, các tổ chức tín dụng có thể sử dụng dịch vụ thu hồi nợ nhằm đẩy nhanh quá trình xử lý nợ và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Trên đây là bài viết “Nguyên nhân phát sinh nợ xấu trong hoạt động tín dụng” mà TNTP gửi đến bạn đọc. Trường hợp có thông tin cần trao đổi, vui lòng liên hệ với TNTP để được giải đáp.
Trân trọng.
