Tại bài viết trước, chúng tôi đã phân tích về tác động của các quy định trong WARN đến việc sa thải hàng loạt nhân viên Twitter của tỷ phú Elon Musk. Trong bài viết này, TNTP sẽ tiếp tục đưa ra các phân tích về việc quyền lợi của người lao động và người sử dụng lao động tại Hoa Kỳ đều bình đẳng theo tinh thần của Quan hệ lao động tự nguyện (at-will employment).
1. Quan hệ lao động tự nguyện là gì?
Theo Luật lao động Hoa Kỳ, quan hệ lao động tự nguyện (at-will employment) có nội dung quy định về việc người lao động và người sử dụng lao động tại toàn bộ các bang thuộc lãnh thổ Hoa Kỳ (ngoại trừ bang Montana) đều có quyền chấm dứt quan hệ lao động một cách bình đẳng mà không phải chịu bất cứ ràng buộc về mặt pháp lý nào (ngoại trừ các hành vi chấm dứt hợp đồng lao động vi phạm điều cấm của pháp luật).
Như vậy, người sử dụng lao động tại Hoa Kỳ có quyền chấm dứt hợp đồng với nhân viên bất cứ lúc nào vì bất kỳ lý do gì (ngoại trừ các lý do pháp luật cấm hoặc không có lý do) mà không phải chịu trách nhiệm pháp lý. Tương tự, người lao động cũng được tự do chấm dứt mối quan hệ lao động với người sử dụng lao động bất cứ lúc nào, vì bất kỳ lý do gì hoặc thậm chí không vì lý do gì mà không phải chịu bất cứ hậu quả pháp lý nào.
2. Nhìn lại vụ việc giữa Twitter và Elon Musk
Dư luận tại Mỹ đang dậy sóng sau quyết định sa thải hơn 75% nhân viên Twitter của vị tỷ phú Elon Musk. Nhiều nhà hoạt động xã hội và các luật sư tại Hoa Kỳ đã chỉ trích hành vi của Elon Musk là minh chứng rõ ràng của “chủ nghĩa tư bản hiện đại” sẵn sàng chà đạp lên quyền lợi của người lao động vì tiền. Nhiều trường hợp chỉ ra Elon Musk với hình ảnh của một kẻ “độc tài máu lạnh” sẵn sàng thẳng tay đuổi việc những ai dám “nói xấu” mình, như trường hợp của Eric Frohnhoefer – một kỹ sư phần mềm đã gắn bó với Twitter suốt 06 năm đã bị Elon Musk tuyên bố sa thải ngay sau khi anh này có những phát ngôn “đụng độ” với Elon Musk trên một dòng tweet. Eric ngay sau đó đã bị khóa quyền truy cập vào hệ thống nội bộ của Twitter.
Có thể thấy những phát ngôn và hành động của Elon Musk đang gây ra phẫn nộ đối với những người lao động tại Twitter và cả người lao động trên khắp Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nếu nhìn theo chiều hướng ngược lại, những nhân viên tại Twitter từ trước đến nay cũng có quyền lợi rất cân bằng đối với ông chủ mới Elon Musk của họ.
Quan hệ lao động tự nguyện tại Hoa Kỳ quy định rất rõ về việc người lao động và người sử dụng lao động tại Hoa Kỳ có quyền tự do tương đương trong mối quan hệ lao động. Bất cứ người lao động nào cũng có quyền tự do làm việc, nếu muốn, họ hoàn toàn có quyền đơn phương nghỉ việc mà thậm chí không cần phải thông báo cho người sử dụng lao động, hoặc thậm chí không cần đến bất cứ lý do nào.
Có thể thấy, các nhân viên tại Twitter cũng hoàn toàn có quyền nghỉ việc bất cứ thời điểm nào họ muốn mà không gặp bất cứ hạn chế hay cần bất cứ lý do nào. Elon Musk cũng không có cách nào ngăn cản các nhân viên muốn nghỉ việc tại Twitter, ngay cả khi việc người đó nghỉ việc có khả năng gây thiệt hại đến Twitter vì người lao động làm việc trên tinh thần tự nguyện sẽ không phải chịu bất cứ ràng buộc nào.
Từ góc nhìn này, có thể thấy Elon Musk hay những nhân viên của Twitter đều có những quyền và lợi ích tương đương, tuy dư luận đang phê phán hành vi của Elon Musk gây thiệt hại đến quyền lợi của người lao động. Nhưng nếu nhìn ở một góc độ khác thì Elon Musk đơn giản là sử dụng đúng quyền của mình một khách khôn ngoan, và những nhân viên của Twitter cũng đã được pháp luật trao cho những quyền tương đương, thậm chí lợi thế hơn so với ông chủ của mình, tuy nhiên có thể họ lại không biết cách sử dụng hoặc không muốn sử dụng chúng một cách hiệu quả.
3. Kết luận
Như vậy, quan điểm của TNTP cho rằng mối quan hệ lao động giữa Elon Musk và các nhân viên của Twitter, cũng như mối quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động trên khắp lãnh thổ Hoa Kỳ đã được pháp luật nước này xác lập là một cuộc chơi bình đẳng. Bất cứ bên nào trong cuộc chơi cũng đều có những quyền lợi và nghĩa vụ như nhau, và không có sự bất công giữa các bên dưới góc độ pháp luật. Tuy nhiên, cũng như mọi cuộc chơi, những người có lợi nhiều hơn trong mối quan hệ lao động luôn là những người biết tận dụng quyền lợi được pháp luật trao cho một cách hiệu quả.
Trên đây là bài viết đưa ra quan điểm của TNTP về Quan hệ lao động tự nguyện (at-will employment) đối với vụ việc giữa Elon Musk và Twitter, hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,
